The Thriving Family

by Bro. Elijah Abanto

Mag-isip ka ng isang pamilya. Magigising ang mga anak, hindi dahil sa tawag ng kanilang ina, o amoy ng masarap na almusal, ngunit dahil sa ingay ng pag-aaway ng kanilang tatay at nanay. Magmamadaling umalis ang tatay; ipapasa naman nung nanay ang kanyang galit sa kanyang mga anak, sa pamamagitan ng bulyaw at masamang tingin. Dahil doon, isa sa mga anak ang sasagot nang pabalang sa kanyang ina.Yung isa pang anak, na mas matanda sa kanya, ay papagalitan siya dahil sa kanyang ugali at manghahamon ng away. Aalis ang mga anak sa eskwela nang mapait at galit. Walang may gusto ng ganoong pamilya. Ngunit madalas ay makikita natin ang ganitong uri ng eksena sa halos bawat pamilya—baka nga maging sa pamilya mo.
“Ano’ng gagawin namin ngayon?” itatanong mo. Huwag kang mag-alala; may pag-asa. Nagbibigay ang Biblia nang malinaw na mga instruksyon para magkaroon ng isang maka-Dios, lumalago, at nagtatagumpay na pamilya. Apat ito. Anu-ano ang mga ito?

Let’s start listening.

James 1:19—Wherefore, my beloved brethren, let every man be swift to hear, slow to speak, slow to wrath:
Proverbs 4:1—”Hear, ye children, the instruction of a father, and attend to know understanding.”
Ang salitang “listen,” noong tingnan ko sa Merriam-Webster Dictionary, ay may apat na ibig-sabihin kung gagamitin ito bilang isang action word. Lahat ay laging may karugtong na pagdinig, tulad ng iyong iniisip marahil. Ang isa ay isang makaluma o archaic na ibig-sabihin: “to give ear to,” paglalaan ng iyong tainga sa isang salita—parang yung ginagawa mo kapag may bumubulong sa iyo. Nagagawa mo na ba ito minsan sa iyong tahanan? Kung ikaw yung ama o ina, nagawa mo na ba ito sa iyong asawa o anak? O kung ikaw ay anak, sa iyong mga magulang? Ang nakakalungkot, ang pakikinig ay isa sa mga malaking “kapanasanan” ng maraming indibidwal kasama mga Kristiano.
Mas madaling tayong magsalita kaysa makinig. Ayon nga sa mga statistics, sa isang grupo na nag-uusap, kailangan lang magsalita ng isang tao ng labindalawang salita para automatic na magsalita ang isa pa. Kahit nagsasalita pa yung isa, awtomatiko, pagkaabot niya ng labindalawang salita, magsasalita na yung iba.
Marami sanang hindi na kinakailangang problema ng pamilya na naresolba kung ang pakikinig lamang ay kasama sa ating pag-uugali.
Ang salitang “hear,” kasama ang lahat ng anyo ng salitang ito, ay nababanggit sa Biblia ng higit sa 810 na beses. Kung paulit-ulit na binabanggit, ibig-sabihin mahalagang-mahalagang ito. Dapat tayong makinig kung magtatagumpay ang isang pamilya.
Heto ang ilang mungkahi na pwede mong gawin kung gusto mong malinang ang pagiging palamakinigin:
· I-break mo ang statistics! Huwag kang sasabay na magsalita sa nagsasalita. Hintayin mo siyang matapos.
· Huwag ka agad mag-react.
· Hayaan mong may makipag-usap sa’yo ngayong lingo at huwag kang magsalita hangga’t hindi niya hinihiling sa iyong magsalita ka.

Let’s talk spiritual.

Ephesians 5:19—Speaking to yourselves in psalms and hymns and spiritual songs, singing and making melody in your heart to the Lord;
Philippians 1:27—Only let your conversation be as it becometh the gospel of Christ: that whether I come and see you, or else be absent, I may hear of your affairs, that ye stand fast in one spirit, with one mind striving together for the faith of the gospel;
Nasa panahon na tayo kung saan ang “pakikipag-usap nang ispiritwal” ay pinagtatawanan o nililibak. Subukan mong magsabi ng “The Lord be with you” bilang pagbati kung hindi asarin. Pero mukhang hinulaan na ito ng Hosea 9:7, dumarating na raw ang panahon na ang propeta ay tinatawag nang baliw, ang ispiritwal na tao ay ulol.
Ngunit may isang bagay tungkol sa pagsasalita nang ispiritwal na nagpapakalma sa isang tao. May epekto pa nga na parang binabantayan nila ang kanilang aksyon o sinasabi.
Isang magandang halimbawa ng ganitong klase ng pag-uusap ay makikita kina Boaz, kanyang mga manggagawa, Ruth, at Noami. (hal., Ruth 2:4)
Maaari na nating simulan na makipag-usap nang ispiritwal, sundin mo lang ang mga mungkahing ito:
· Panatilihin mo ang salitang “Dios” sa iyong pakikipag-usap nang hindi bababa sa 7 beses isang araw.
· Subukan mong huwag matawa o mang-asar sa taong nagsalita ng ispiritwal. Tanggapin mo ito nang normal at may paggalang.

Let’s submit to one another. 

Ephesians 5:21—Submitting yourselves one to another in the fear of God.
1 Peter 5:5—Likewise, ye younger, submit yourselves unto the elder. Yea, all of you be subject one to another, and be clothed with humility: for God resisteth the proud, and giveth grace to the humble.
Isipin mo na lang ang isang anak na lalaki o babae na nagpapasakop na lamang sa mga ipinag-uutos ng kanyang mga maglang. Wala ditong kaso kung anong klaseng magulang, kahit stepfather o stepmother iyan, masama o mabuting magulang—mas maganda kung nagpapasakop na lamang ang anak.
Isipin mo na lamang ang isang asawang babae na handing magpasakop sa kanyang asawa.
At isipin mo rin ang isang lalaki na binibigyang-konsiderasyon ang mga mungkahi ng kanyang asawa at anak at nagpapasakop rito kung ito naman ay tama.
Ang laki ng kaibahan, tama?
Maraming mga maliliit na bagay ang nagiging “iceberg” dahil sa kakulangan sa pagpapasakop. Ngunit marami din namang mga “icebergs” ang nawawala kapag may submission.
Paano mo lilinangin ang ganitong klase ng attitude? Try these two steps:
· Ikaw na ang magtanong, “Mayroon po kayong ipapagawa?” “May kailangan ka ba?” “Ano sa tingin mo?” Mas madali na magpasakop kapag ikaw na ang nauunang mag-alok.
· Planuhing sabihing “Oo,” kapag may nag-utos sa’yo, o nagbigay ng suwestiyon—basta alam mo namang tama at hindi naman nakakasama.

Let’s praise each other; 

let’s pray for each other.

Philippians 2:3—Let nothing be done through strife or vainglory; but in lowliness of mind let each esteem other better than themselves.
1 Timothy 2:8—I will therefore that men pray every where, lifting up holy hands, without wrath and doubting.
James 5:16—Confess your faults one to another, and pray one for another, that ye may be healed. The effectual fervent prayer of a righteous man availeth much.
Patawarin niyo ako sa pagiging negatibo ko, ngunit, sa totoo lang, sa bawat panahon na ako ay napapadaan sa mga tahanan, kahit na sa mga Kristiano, bihira akong makarinig mula sa magulang ng mga positibong bagay tungkol sa kanilang mga anak. (Aminin!) Sa bawat mabuting ginawa, mayroon naman tayong itutumbas na sandaang masamang bagay tungkol sa tao. Sa mga anak, tuwing Mother’s Day o Father’s Day lang yata nakakapagsalita nang positibo! (Siguro pag may Children’s Day na rin ay magkaroon ng positibong masasabi ang mga magulang sa anak!) Madalas din sa pagitan ng mag-asawa ang ganitong klase ng eksena—pintasan, simangutan.
Ngunit alam mo, at alam ko, na mas nakakatulong ang mga positibong salita kaysa negatibo. Kahit kailan ay ganun na iyon. Mas mahirap tanggapin ang negatibo. Hindi naman dapat mawala ang negatibo, lalo na kung totoo at karapat-dapat namang banggitin; ngunit lalong hindi dapat kung walang positibo.
Ang resulta tuloy ay mga mabababa, imbes na naitataas, na ispiritu. Galit, at hindi kabaitan ang karaniwang resulta ng puro na lang pintas. Bakit hindi purihin ang mga nagawang tama ng isa’t isa? Kung may mali, ipanalangin natin nang taimtim sa Dios; kung kailangang kastiguhin, gawin mo, ngunit hindi dapat nawawala ang pagpansin ng tama.
Ilang mga suwestiyon:
· Purihin agad-agad ang nagawang tama at huwag nang ipagpaliban pa. Mas madali itong gawin nang “on-the-spot” kaysa maghintay ka pa ng “tamang” panahon. Hindi na iyon darating.
· Ipag-pray siya kung may nagawa siyang mali.
Mag-isip ka uli ng isang pamilya. Gigising ang mga anak—dahil mayroon silang morning devotions. Babati ang mga anak, “Magandang umaga po.” Pagkatapos ay mananalangin sila. Nakahanda ang masarap na almusal. Mukhang masaya si Ama. Maaliwalas ang mukha ni Ina. Ang lalaki, bago umalis, ay magtatanim ng halik ng pagmamahal sa kanyang asawasa kanyang asawa, na nagsasabing, “Gabayan ka ng Panginoon sa ating mga anak.” “Pagpalain ka ng Dios,” sasagot ang asawa nang pagkatamis-tamis. Ang mga anak? Nakangiti, halos-mangiyak-ngiyak na sa ligaya, at nagsasabing, “Ba-bye.” At mula doon ay magpapasalamat sila sa Dios para sa araw na iyon at sa mga magulang habang papunta sa school.
Ang lahat ay nagnanais ng ganoong klase ng pamilya. Pero, huwag kang mag-alala; hindi lang ito posible sa fairy tale—pwede rin itong mangyari sa totoong buhay. Sa tulong ng Dios, pagbubulay-bulay ng Kanyang Salita, at patuloy na pananalangin sa Kanya, ang pamilya mo’y magiging maka-Dios, lalago, at magtatagumpay.
Nagsisimula iyon—sa’yo. bdj

Dads, Front and Center

by Charles R. Swindoll

Sa libro ni Charlie Shedd, Promises to Peter, ay sinasabi niya kung paanong ang pamagat ng kanyang mensahe sa pagmamagulang ay nagbago nang maranasan niya ang pagiging ama. Noong mga unang taon ng kanyang pangangaral, bago siya maging ama, tinawag niya itong, “Paano Palalakihin ang Iyong Mga Anak.” Maraming mga magulang ang dumayo para mapakinggan ito. Nang magkaroon ng isang anak si Charlie, may kaunting panahon bago niya ibinigay ang mensaheng iyon uli. Nang ginawa niya, may bago na itong pamagat: “Ilang Mga Suwestiyon sa Mga Magulang.” Nadagdagan pa ng dalawa ang kanyang mga anak at ilang taon pagkatapos, tinatawag na niya itong “Mahihinang Paalala sa Mahihinang Magulang.” Ilang taon pa ang lumipas at ilang anak pa, bihira na niyang ibigay ang mensaheng iyon. Ngunit kapag ginawa niya, ang pamagat na ay “Mayroon ba ritong may kaunting mga salita ng karunungan?”

Mahirap maging isang ama. Halos imposible na maabot ang ating mga sariling mga pamantayan, bukod pa ang pamantayan ng Diyos. At ang pinakamahirap sa lahat ay, sa loob-loob natin, alam nating nag-iiwan tayo ng isang hindi mabuburang marka sa buhay ng ating mga anak. Mula sa simple at praktikal na ama hanggang sa komplikado at maraming ideya na ama; mapatigasin at agresibo o mahina at pasibo; siya man ay lulong sa trabaho o lulong sa alak—walang ama na hindi alam na ang kanyang mga “fingerprint” ay nasa kanyang mga anak habang sila’y kanyang hinuhugis patungo sa katandaan.

Paano ito magagawa ng mga ama nang maingat at may karunungan? Sa araling ito ay kukuha tayo ng kaunting tips sa pagmamagulang mula kay apostol Pablo. Hindi natin alam kung si Pablo ay naging ama nang literal. Ngunit sa kanyang sulat sa mga taga-Tesalonika ay makikita natin ang ilang katangiang pang-ama na dapat tularan.

A LITTLE BACKGROUND

Ang unang dalawang iglesiyang naitatag sa Europa at nasa Filipos at Tesalonika. Nang maglakbay si Pablo papuntang Tesalonika, nakita niya ang potensyal ng lungsod na iyon at nagnais na manatili roon, kahit na siya’y hinahabol at inuusig ng mga hindi mananampalataya (tingnan ang 1 Thessalonians 2:1-2). Sa loob ng anim na linggo ay ibinuhos ni Pablo ang kanyang sarili sa mga mananampalataya rito, nagtatrabaho nang umaga’t gabi upang patibayin ang mga ito sa bago nitong pananampalataya. Bagaman hindi na makakabalik si Pablo para sa isa pang malalim na pagbisita, ay nahuli ng mga mananampalataya ng Tesalonika ang kanyang puso. Kaya noong marinig niya ang tungkol sa mga hampas ng pag-uusig na nagbabantang lunurin ang pananampalataya ng mga ito, ay hinagisan niya ang mga ito ng dalawang “life preservers.”

Pinadala niya si Timoteo sa kanila. Dahil hindi kaya ni Pablo na pumunta roon sa kanyang sarili, ay pinadala niya ang kanyang kaibigan si Timoteo dala ang mga salita ng pag-asa at pampalakas ng loob (3:2).

Nagpadala siya ng isang sulat. Nang bumalik si Timoteo kasama ang isang masamang balita, ay sumulat si Pablo ng isang masidhing sulat ng pagtatagubilin. At ang bumubuhos sa pamamagitan ng kanyang panulat ay isang bukal ng pag-ibig mula sa puso ng isang ama.

“But we were gentle among you, even as a nurse cherisheth her children: … and charged every one of you, as a father doth his children.” (2:7, 11b)

Bilang isang ina, bilang isang ama—ang mga salitang ito ay hindi mo makikita sa iba pang mga sinulat ni Pablo. At sa konteksto ng mala-amang puso ni Pablo tayo kukuha ng ilang mga prinsipyo ng pagmamagulang.



FIVE GUIDELINES FOR GOOD DADS

Ang mga talatang 8-12 ng kabanata 2 ay nagpipinta ng isang inspiradong larawan ng isang ama kasama ang kanyang mga anak, isang larawan na karapat-dapat na gayahin.

Magiliw na nasasabik. Ang unang katangian na inilalarawan ni Pablo ay pagkagiliw: “So being affectionately desirous of you” (v. 8a). Mayroon naman sa dulo ng kanyang mga daliri na anim na terminong Griego na pwede niyang magamit sa pagsusulat nito ngunit, pinili niya ang terminong isang beses lamang makikita sa buong Bagong Tipan—isang terminong nangangahulugan “na maramdaman ang sarili na malapit sa isang bagay o tao.” ito’y isang termino ng pagmamahal … isang termino na parehong mariin at malambot, ang larawan ng isang amang maingat na dinuduyan ang kanyang maliit na anak. Ngunit gaano natin kadalas talagang naipapakita ang ganitong klase ng “magiliw na pagkasabik”? Napakadaling yumakap at humalik ng isang sanggol, kahit na isang bata. Ngunit habang lumalaki ang isang bata, ang pisikal na pagkagiliw ay madalas na napapalitan ng pisikal na paglayo. Sa kanyang aklat na The Effective Father, ay nagsama si Gordon MacDonald ng isang kabanata na may pamagat na “Please Show Me That You Care.” Doon ay isinulat niya:

Ang pisikal na ekspresyon ng ating pagkatuwa ay may malaking kahalagahan. Ating pinapatibay kung ano ang isang tao, at ating pinapahalagahan kung ano ang ginagawa niya. Ngunit ang katiyakan na ito ay dapat na maibigay nang higit sa mga salita. Pagkagiliw, ang paraan ng pagpapahayag ng pagiging malapit na hindi gumagamit nang salita, paghawak at pagpisil ay isa sa mga pinakamahalagang karanasan na ibinabahagi natin sa isa’t isa.

Ipinapakita sa ilang mga pag-aaral na ang pagiging mahilig sa sex sa isang babae ay madalas na nag-uugat sa kakulangan ng pagkagiliw ng isang ama sa kanyang pagkabata at kabataan (Dan Benson, The Total Man, [Tyndale House Publishers], p. 178). Mga ama, ipakita ang iyong pagmamahal—ngayon, bago pa ito hanapin ng iyong anak sa ibang lugar.

Isang bukas na pagkatao. Ang talatang 8 ay nagpapatuloy na ilarawan ang ikalawang gabay: isang bukas na pagkatao.

So being affectionately desirous of you, we were willing to have imparted unto you, not the gospel of God only, but also our own souls, because ye were dear unto us.

Hindi ba mahalaga ang ebanghelyo? Siyempre mahalaga! At hindi ba ito sapat? Siyempre hindi! Kinakailangan na marinig ng iyong mga anak ang ebanghelyo para makilala din nila ang Tagapagligtas na iyong iniibig; at lalong mas maganda kung ang Mabuting Balita ay nagmumula mismo sa iyong mga bibig. Ngunit higit pa roon. Kailangan nila ng pagtuturo tungkol sa buhay, at kailangan nila ng isang ama na hinahayaan silang makita siyang ipinapamuhay ito, mga pagkakamali at lahat. Kailangan nilang makita kung paano mo hawakan ang iyong pera, kung paano ka gumagawa ng mga desisyon, kung ano ang iyong mga pinapahalagahan, at kung ano ang nagpapatawa sa iyo. Kailangan nilang marinig mula sa’yo na inaamin mo kung ikaw ay mali at makita ka na tumatayo para sa iyong pananampalataya. Kailangan nilang makilala ka “from the inside out”—at maramdaman ang iyong interes at paniniwala sa kanila. Ang salitang “impart” ay nangangahulugang “pagpapakita, pagbabahagi, pagbibigay nang buo” sa mga anak na alam nang walang pag-aalinlangan na sila’y mahal sa iyo.

Isang hindi maramot na pagsusumikap. Sa talatang 9, si Pablo ay gumuguhit ng isang larawan ng matinding paggawa, ng isang ama na inilalagay ang kanyang sarili sa gawaing nasa kamay.

For ye remember, brethren, our labour and travail: for labouring night and day, because we would not be chargeable unto any of you, we preached unto you the gospel of God.

Ito ay isang detalyadong larawan ng pinansyal na responsibilidad at pagtitiis sa ilalim ng mga pangangailangan. O anong halimbawa na dapat makita ng iyong mga anak! Hindi nila kailangan ng mga materyal na mga bagay kapalit ng iyong panahon. Hindi nila kailangan na makita ang bunga ang pagpapagal ng kanilang ama imbes na kanilang ama mismo. Ngunit kailangan din nilang makita na ang kanilang ama ay nagtatrabaho talaga ng walong oras para sa walong oras na sweldo; kailangan din nila ng mga oportunidad na kumita sa kanilang paraan.

Pagiging totoo sa ispiritwal na aspeto. Ginamit ni Pablo ang mga talata 9b-10 na binibigyang diin ang dalawang mahalagang aspeto ng ispiritwal na responsibilidad ng isang ama: pananampalataya at pag-uugali.

We preached unto you the gospel of God. Ye are witnesses, and God also, how holily and justly and unblameably we behaved ourselves among you that believe:

Napakaraming mga ama ay hinahayaan na ang ispiritwal na aspeto ng pagpapalaki ng anak sa ina—kung tinuturo man si Kristo, ay kadalasang galing iyon sa ina. Ngunit ipinapakita rito ni Pablo na ang mga ama ay dapat rin na ituro si Kristo … at pagkatapos ay kanilang mga buhay sa paraan na ito’y sinusuportahan.

Isang positibong impluwensya. Ang huling pagguhit sa pagpinta ni Pablo ng pagmamagulang ay isang positibong impluwensya.

As ye know how we exhorted and comforted and charged every one of you, as a father doth his children, That ye would walk worthy of God, who hath called you unto his kingdom and glory. (vv.11-12)

Si Dan Benson, sa kanyang aklat na The Total Man, ay sinasabi ang mga resulta isang nakakabahalang pag-aaral: sa bawat isang positibong pangungusap na sinasabi sa isang ordinaryong tahanan, ay may sampung negatibong pangungusap. Napakahirap na maging positibo habang ang iyong mga anak ay lumalaki. Ngunit ang mga anak na puno ang mga tainga ng mga salitang “Hindi” at “Huwag” at “Itigil mo yan!” ay natututong huwag magtiwala sa kanilang mga kilos at gawi. Ang mga anak na naririnig ang “Ang galing!” at “Kaya mo yan!” na kasindalas ng “Hindi magandang ideya iyan” ay haharap sa mga bagong hamon nang may tiwala sa sarili at tuklasin ang kanilang potensyal nang walang takot. bdj



Ang article na ito ay isinalin ni Bro. Elijah Abanto mula sa ingles na article na “Dads, Front and Center,” ng aklat na Growing Wise in Family Life, ni Charles R. Swindoll, published by Insight for Living and Multnomah Press, pp. 16-19.